Τέλος πρότασης

Με ρώτησες κάποτε χωρίς να βάλεις ερωτηματικό στο τέλος της πρότασης

Εγώ απάντησα καταφατικά ρωτώντας

Συνεννοηθήκαμε σε τρία σκοτωμένα αποσιωπητικά

Αλλά δεν επικοινωνήσαμε

Η ίδια διαδρομή του αιώνιου Νοέμβρη

 

Έκανα ακριβώς την ίδια διαδρομή. Την ίδια διαδρομή που είχε κάνει ο πατέρας μου το πρωί της 16^ης Νοεμβρίου του 1973 σε ηλικία 13 ετών.

Άνοιξα την είσοδο του διαμερίσματος στην Πλατεία Αμερικής. Μπήκα στο παλιό στενό ασανσέρ με την ένδειξη «μέχρι τρία άτομα». Κατασκευής 1965. Άνοιξα τη τζαμένια πόρτα της πολυκατοικίας με το μεταλλικό πόμολο. Ανηφόρισα το τέλος της Ρόδου, έστριψα στη Φυλής, από εκεί πήρα τη Μηθύμνης προς τα πάνω μέχρι που έφτασα στην Πατησίων. Ή μάλλον στο σημείο που ξεκινάει το πιο ωραίο κομμάτι της Πατησίων. Εκεί που μέσα από το αστικό και μουντό γκρι ξεπροβάλλει στο βάθος η Ακρόπολη ενώ περιμετρικά της απλώνονται τα λαμπάκια της πόλης.

Κάποια από αυτά έχουν παραμείνει ίδια. Ίδια με εκείνο το πρωί του 1973 που ο πατέρας μου περισσότερο με την άγνοια ενός πιτσιρικά πάρα με την πολιτικοποίηση ενός ενήλικα, επιχείρησε να φτάσει στο Πολυτεχνείο επειδή είχε ακούσει ότι εκεί γινόταν χαμός. Την προηγουμένη η Ασφάλεια είχε περάσει από το σχολείο και είχε ζητήσει τα απουσιολόγια. Ο διευθυντής είχε αρνηθεί να τα δώσει. Την επομένη τα σχολεία ήταν κλειστά. Πέρασα από το Au Revoir, το Αελώ, την ΑΣΟΕΕ, τον πύργο του ΟΤΕ. Έφτασα στη γωνία Πατησίων και Αλεξάνδρας. Ίδια κτίρια, άλλες χρήσεις. Άλλοι άνθρωποι, ίδιες κοινωνικές αντιθέσεις.

Το τριήμερο του Πολυτεχνείου για όσους είμαστε στο δρόμο από πιτσιρίκια, δεν είναι μια ετήσια τελετουργία. Είναι μια πολιτική ενδοσκόπηση και εξωτερίκευση. Είναι και αναδρομή και όνειρο. Είναι και συναίσθημα και ρεαλισμός. Είναι πολλά πράγματα σφηνωμένα σε τρύπες πανό, κόκκινη μπογιά, άκαιρα χριστουγεννιάτικα λαμπάκια πάνω από τη Βασιλίσσης Σοφίας. Είναι αλυσίδες, οσμή δακρυγόνου, υπενθύμιση στην κουφάλα τον νεκροθάφτη ότι δε θα πεθάνουμε ποτέ. Κι ας είμαστε με το ένα πόδι στην κάσα.

Κάπως έτσι έφτασα γωνία Πατησίων και Τοσίτσα. Κοίταξα τη γωνία του κτιρίου. Ένας γεράκος πουλούσε κόκκινα γαρύφαλλα και ένα κοριτσάκι πέρασε από μπροστά του κρατώντας ένα κόκκινο σημαιάκι. Τους συνδέει το χρώμα κι ας μην έχουν καμία σχέση μεταξύ τους. Αυτό το κόκκινο έχει ποτίσει την Τοσίτσα, τη Στουρνάρη, την Μπουμπουλίνας. Είναι ριζωμένο στις πλάκες των πεζοδρομίων, στα βλέμματα των ανθρώπων, στα τραγούδια των ηχείων. Είναι ταυτότητα που κανένας μπάτσος δεν μπορεί να εξακριβώσει και κανένα real estate δεν μπορεί να εκδιώξει.

Εκείνο το πρωί του 1973, λίγες ώρες μόνο πριν τη στρατιωτική εισβολή στο άσυλο, ο πατέρας μου ήταν ένας από τους χιλιάδες μαθητές που πλημμύρισαν το χώρο γύρω από το πολυτεχνείο. «Δεν πέρασα την πύλη, γιατί λέγανε ότι αν έμπαινες δύσκολα έβγαινες πάλι έξω», μου λέει κάθε χρόνο με παράπονο. Όμως ήταν εκεί. Είδε τους εργάτες, τους φοιτητές, τους ασφαλίτες στα στενά. Κράτησε για χρόνια και ένα τρικάκι που έγραφε «Κάτω η Χούντα». Είδε από κοντά το μεγαλύτερο γεγονός της μεταπολεμικής Ελλάδας. Μόνο που δεν το ήξερε τότε. Το βίωσε ετεροχρονισμένα.

Εγώ πέρασα την πύλη. Είδα το μνημείο, την πεσμένη πόρτα. Θυμήθηκα τον Μανώλη Γλέζο μέσα στη βροχή να σηκώνει τη γροθιά του μπροστά στο μνημείο. Έπειτα σκέφτηκα το φοιτητικό συνδικαλισμό, την άγουρη πολιτικοποίηση, το μεγάλο αριστεροχώρι που επιμένει κόντρα σε όλους να αναφέρεται στην επανάσταση. Πέρασα την πύλη και πέτυχα συντρόφους που είχα να δω καιρό. Κάπως βολευτήκαμε όλοι στις τηλεδιασκέψεις και τις αποστάσεις. Κάπως πρέπει να ξαναπιάσουμε το δρόμο από την  αρχή.

Εγώ αυτό επιχείρησα να κάνω σήμερα. Από την Πλατεία Αμερικής μέχρι το Πολυτεχνείο. Από τον πατέρα μου μέχρι τα χρόνια μου. Από το ατομικό αδιέξοδο μέχρι τη συλλογική διεκδίκηση. Από το Νοέμβρη του 1973 μέχρι τον αιώνιο Νοέμβρη της φωτιάς.

Άξιζε τον κόπο.

Για τη μικρή Μαρία

 

Περίσσευμα ντροπής

πλεόνασμα ανοχής

 

Φιλοξενία, άσυλο, ταφή

ατίμωση ξεχασμένη

 

Λειψή αντοχή

κενή προσμονή

 

Καμιά φορά πονάμε

αλλά έχουμε συνηθίσει

 

Μέτρο άμετρο

στο ποίημα της φρίκης

 

Αλλά με σημεία στίξης

πάνω σε σύνορα και φράχτες

 

Ένα ερωτηματικό

μετά την τελεία

 

Στέκει μετέωρο

εκκωφαντικά βουβό

 

Και κάπου εκεί

υπάρχεις εσύ

 

Κάπως υγρή, ράθυμη

ίσως νεκρή

 

Όμως

ποτέ ηττημένη

 

Σε αυτό που οι ειδήμονες

ονομάζουν ζωή

Όλα καλά

 

Ράθυμες σιωπές

Κενά βιώματα

 

Αλκοολούχα ψευδαίσθηση

Σατέν περίβλημα

 

Ξηρασία στο χώρο

Υγρασία στο μάτι

 

Φόντο πολύχρωμο

Φιγούρες μαύρες

 

Νίκες παντού

Ήττα διαρκής