Πέμπτη 21 Φεβρουαρίου 2013

Δεν είναι

Δεν είναι η λέξη σύντροφος που κάνει τη συντροφικότητα
αλλά το χέρι που κρατάει το χέρι,
εκεί, στο δρόμο, στην ανηφόρα

Δεν είναι το υπερβολικό φως που τυφλώνει
αλλά το βαθύ σκοτάδι,
εκεί, στη σκέψη, στην ανία

Δεν είναι τα τσιμέντα που κάνουν την πόλη
αλλά τα ονόματα που κρέμονται στα κουδούνια,
εκεί, στις εισόδους στιβαγμένων ανθρώπων,στις κλειστές πόρτες

Δεν είναι ο έρωτας που φθίνει
αλλά η προσμονή του,
εκεί, στα κελιά συναισθημάτων, στην άδεια ματιά

Δεν είναι το πρέπει που γεννάει την κανονικότητα
αλλά η άθλια συνήθεια,
εκεί, στις αγορές ευπρέπειας, στην οργή που ατροφεί

Δεν είναι η σκόνη που σκοτώνει τα βιβλία
αλλά τα δάχτυλα που δε χαϊδεύουν τις σελίδες,
εκεί, στο ξύλινο τραπέζι, στο ακριβό σαλόνι

Δεν είναι ο νόμος που ενσαρκώνει το σωστό
αλλά το λάθος που γεννά την αμφισβήτηση,
εκεί, στο πάθος του διαλόγου, στους χώρους "ανομίας"

Δεν είναι η λάσπη που αποκρύπτει την αλήθεια
αλλά η βροχή που αρνείται να την ξεπλύνει,
εκεί, στα χαλιά των μεγάρων, στα κάδρα των γραφείων

Δεν είναι ο μπάτσος το όργανο της τάξης
αλλά το όργανο συγκεκριμένης τάξης,
εκεί, στα κάστρα της ντροπής, στα μέγαρα του αστισμού

Δεν είναι η λέξη επανάσταση που τρομάζει
αλλά η επανάσταση της επαναστατικότητας,
εκεί, στην ιαχή των μαζών, στους δρόμους της φωτιάς

Δευτέρα 11 Φεβρουαρίου 2013

Μην είσαι περαστικός


Ανέκαθεν απεχθανόμουν τους περαστικούς. Αυτούς δηλαδή που κοιτούν αλλά δε βλέπουν. Αυτούς που περπατούν σε δρόμους χωρίς ομορφιές και ασχήμιες, χωρίς λακκούβες και ισιώματα, χωρίς λιακάδα και βροχή παρά μόνο σε δρόμους που τους οδηγούν στον προορισμό τους. Η ματαιότητα της αποκλειστικής προσήλωσης στην επίτευξη ατομικών στόχων πάντα με τρόμαζε. Μετέτρεπε τους ανθρώπους σε άλογα κούρσας. Σε υπαλληλίσκους πουν ζητούν την προαγωγή, σε μικροεπιχειρηματίες που ψάχνουν το χρήμα, σε μαθητές που γουστάρουν το απουσιολόγιο, σε φοιτητές που κυνηγούν το βαθμό, σε μπάτσους που προσβλέπουν σε γαλόνια, σε καλλιτέχνες που διψάνε για δόξα, σε δημοσιογράφους που λατρεύουν την ανέλιξη, σε ποιητές που στοχεύουν στη μελοποίηση, σε εργάτες που θέλουν να γίνουν αφεντικά.
Όλοι αυτοί είναι περαστικοί. Περαστικοί που κυλιούνται και σέρνονται στα εργοτάξια του ανταγωνισμού. Περαστικοί που στους στίχους των ποιημάτων βρίσκουν μόνο αραδιασμένες λέξεις. Περαστικοί που στο άκουσμα μιας μουσικής ψάχνουν να βρουν σε ποιο κομμάτι μοιάζει. Περαστικοί που κοστολογούν τον ανθρώπινο πόνο με πενήντα περρισσευόμενα λεπτά που είχαν στην τσέπη τους. Περαστικοί που έχουν μάθει να αγοράζουν την ερωτική πράξη χωρίς να την αισθάνονται. Περαστικοί που βλέπουν τις ειδήσεις για να μη λάβουν την πραγματική είδηση.
Οι περαστικοί λοιπόν διακρίνονται για τη αέναη κίνησή τους στο χώρο της επιφάνειας. Όμως μία κίνηση ή ένα ταξίδι χωρίς στάσεις, σταθμούς και κυρίως χωρίς σαφή προορισμό είναι καταδικασμένο στην ανία, την πλήξη και τη συναισθηματική κενότητα. Είναι ένας θάνατος σε μια περαστική ζωή. Πολλές φορές σκέφτομαι ότι από το ύψος των άνετων υπουργικών θώκων όλοι απο κάτω φαντάζουμε περαστικοί. Το ιδανικό δηλαδή αυτό είδος ανθρώπων που μόνο κοιτάει και κάνει τη δουλίτσα του χωρίς να διαμαρτύρεται. Πρόκειται δηλαδή για αυτούς που τους φόρεσαν μια στολή επιβίωσης και γι αυτό το λόγο έχουν σταματήσει να σκέφτονται και να νοιάζονται για το διπλανό τους.
Τις προάλλες βγήκα από το μετρό. Δύο ζευγάρια πονεμένα μάτια με πλησίασαν. Ήταν ένας μετανάστης με τον πολύ μικρό γιο του που κρατούσε από το χέρι. Έδειχνε ανήσυχος, κουρασμένος, φοβισμένος και απελπισμένος. Μου απηύθυνε το λόγο όμως καθώς άκουγα μουσική από τα ακουστικά δεν κατάλαβα τι ήθελε. Έβαλα λοιπόν το χέρι στην τσέπη για να του δώσω τα πενήντα περισσευόμενα λεπτά μου. "Όχι όχι!" αποκρίθηκε και μου έδειξε ένα χαρτί με τη διεύθυνση ενός νοσοκομείου. Δεν ήξερα να τον βοηθήσω πώς να πάει. Τον συμβούλεψα να ρωτήσει κάποιον άλλο. Έβαλα τα ακουστικά και συνέχισα γρήγορα το δρόμο μου για να μη χάσω το μάθημα που έδινα. Ντρέπομαι. Εκείνο το πρωί στα πρώτα πέντε μέτρα που διένυσα αφού άφησα πίσω μου το μετανάστη συνειδητοποίησα ότι και γω είχα μπει στο κοστούμι του περαστικού. Ένα κοστούμι που κεντάει η ρουτίνα της ετεροκαθοριζόμενης πραγματικότητας και μετατρέπει τους ανθρώπους σε ρομπότ. Ντρέπομαι όχι επειδή τελικώς δεν τον βοήθησα αλλά επειδή έσπευσα να γίνω ένας από του πολλούς άσπλαχνους ελεήμονες που κοιτούν μόνο το δρόμο τους, ταυτίζουν το μετανάστη με το ζητιάνο και έχουν μπόλικα πενηντάλεπτα στην τσέπη τους για να βαυκαλίζονται με τη δήθεν ταξική τους ανωτερότητα. Τα λίγα δευτερόλεπτα που μίλησα στο μετανάστη είχα γίνει αυτό που σιχαινόμουνα. Ένας άθλιος περαστικός...

Κυριακή 3 Φεβρουαρίου 2013

Άλλο ταμπέλα άλλο πολιτική ταυτότητα


Οι κοινωνικές εξελίξεις είναι τέτοιες που αναπόφευκτα η κουβέντα με έναν φίλο εως τον περιπτερά της γειτονιάς καταλήγει σε πολιτική συζήτηση. Κάθε φορά λοιπόν που βρίσκομαι στην πολύ ενδιαφέρουσα αυτή θέση προσπαθώ πρωτίστως να αντιληφθώ το πολιτικό πεδίο στο οποίο τοποθετείται ο συνομιλητής μου. Πολλές φορές μάλιστα ο ίδιος τον ρωτάω πού τοποθετείται πολιτικά. Οι απαντήσεις που λαμβάνω από την πλειονότητα από αυτούς είναι "Άσε μας ρε Νίκο εγώ δεν είμαι με κανέναν", δε ρώτησα αν είσαι με κανέναν... , "Άσε μας ρε Νίκο όλοι ίδιοι είναι", δε ρώτησα ποιος είναι ο καλύτερος... "Άσε μας ρε Νίκο με τις ταμπέλες", δε ρώτησα την ταμπέλα που νομίζεις ότι σου κολλάω αλλά την πολιτική ταυτότητα που ορίζεις εσύ για τον εαυτό σου.
Είναι αλήθεια πως η πολιτικοποίηση ή η εν μέρει αποδοχή κάποιων πολιτικών ιδεών έχει καταστεί ποινικά κολάσιμη από τη σύγχρονη αστική δημοκρατία. Είναι απολύτως λογικό. Ένα σύστημα που πρεσβεύει το "τίποτα", προωθεί το "τίποτα" ως αντιδραστική, ανεξάρτητη, ανιδιοτελή και κυρίως ακομμάτιστη πολιτική στάση. Σωστά. Όμως δεν παύει να είναι "ΤΙΠΟΤΑ". Πολλοί συνομήλικοί μου υιοθετούν ένα σύγχρονο τρόπο ζωής, φροντίζουν να μη θεωρηθούν ποτέ ακραίοι και θρέφουν έναν τεράστιο φόβο απέναντι στη συνειδητή πολιτικοποίηση. Θεωρούν την υιοθέτηση συγκεκριμένης πολιτικοοικονομικής θεώρησης του κόσμου ως μόλυνση που το ανώτερο στάδιό της είναι η κομματοσκυλίαση. Δε διαφωνώ, η πολιτική ενασχόληση ενέχει τον κίνδυνο της ανώμαλης κομματικής προσήλωσης, όμως αυτό δεν αποτελεί ουσιώδη λόγο συνολικής απαξίωσης της πολιτικής. Στο χέρι σου είναι να είσαι πολιτικά ενεργός και όχι πολιτικά χειραγωγήσιμος, εκτός αν ο ίδιος υποτιμάς τον εαυτό σου. Η πολιτική δραστηριοποίηση, λοιπόν, στο μυαλό κάποιων προσιδιάζει στο αρχαιοελληνικό μίασμα που έπρεπε απαραιτήτως να αποβληθεί από την πόλη. Αυτοί οι τυπάδες είναι που μετατρέπουν την έννοια της πολιτικής ταυτότητας σε ταμπέλα, κάτι το οποίο είναι κοινωνικά επικίνδυνο, ταξικά ανόητο και φοβερά εξυπηρετησιμο για τους κυβερνώντες τούς οποίους απεχθάνονται γιατί "όλοι οι πολιτικοί είναι τα ίδια σκατά". Αυτοί λοιπόν ήταν που αποθέωναν το κίνημα των αγανακτισμένων. Σε μία κουβέντα με έναν τρέντυ απολιτίκ φίλο, του εξέφρασα τότε την πεποίθηση ότι αν το συγκεκριμένο κίνημα δε λάβει συγκεκριμένο πολιτικό προσανατολισμό και χαρακτηριστικά θα είναι ατελέσφορο. Τότε με περισσή ειρωνεία μου απάντησε ότι τελείωσαν τα κόμματα και οι πολιτικές σκοπιμότητες και ότι επρόκειτο για ένα κίνημα καθαρό. Πέραν του ότι δεν είπα κάτι για κόμματα, δε διαφώνησα με την καθαρότητα του κινήματος αλλά με την έλλειψη στόχων. Το συγκεκριμένο κίνημα έβγαλε κόσμο στο δρόμο αλλά ιδεολογικά και στρατηγικά ήταν ορφανό. Γι αυτό και καταδίκαζα τότε αντικαπιταλιστικές δυνάμεις που θα μπορούσαν να παρέμβουν και να μεταποιήσουν τη μικροαστική αγανάκτηση σε ταξική διεκδίκηση και δεν το έκαναν. Πάω στοίχημα, λοιπόν, πως στο μυαλό του συγκεκριμένου φίλου καταχωρήθηκα ως ένας από τους πολλούς που πάσχουν από κομματίλα και κομμουνιστική διαταραχή. Αυτό αποδείχθηκε από το γεγονός ότι σε πάρα πολλές περιστάσεις δε δίσταζε πισώπλατα να μου κολλάει ταμπέλες. Στην κατάληψη του σχολείου πέρυσι επειδή με κάποιους φίλους ζητήσαμε να μπουν πολιτικά αιτήματα, μας αποκάλεσε κομμουνιστές, επειδή διαμαρτυρηθήκαμε για τα φασιστικά συνθήματα στους τοίχους του σχολείου, μας αποκάλεσε κομμουνιστές, επειδή θυμηθήκαμε τη 6η Δεκέμβρη μας αποκάλεσε κομμουνιστές, επειδή οργανώσαμε συζήτηση ενάντια στο ρατσισμό την παγκόσμια ημέρα κατά του ρατσισμού μας αποκάλεσε κομμουνιστές, επειδή τιμήσαμε το πολυτεχνείο μας αποκάλεσε ξανά κομμουνιστές και τέλος είμαι σίγουρος πως κάθε στιγμή που εγώ και κάποιοι άλλοι στη ζωή μας θα διεκδικούμε ο συγκεκριμένος τυπάς θα κρύβει το κενό πολιτικό του ένστικτο πίσω από τη φράση "αυτοί είναι κομμουνιστές". Είμαι σε θέση να διαβεβαιώσω πως ο συγκεκριμένος "φίλος" έχει πλήρη άγνοια σχετικά με το ποιος ήταν ο Μαρξ και τι ονειρευόταν. Χαλάλι του όμως ξέρει τη λέξη "κομμουνιστές".
Αρχικά είχα ενοχληθεί που γινόταν αναφορά στο πρόσωπό μου χωρίς να είμαι παρών. Τελικά όμως συνειδητοποίησα πως η πολιτική ενασχόληση κάποιων περιορίζεται στο να κολλάνε ταμπέλες ενώ κάποιων άλλων στο να τις γκρεμίζουν. Να τις γκρεμίζουν όχι για ένα ολοκληρωτικό τίποτα αλλά για ένα ουτοπικό κάτι παραπάνω...